Baugsmálið svokallaða mun vera eitthvert sérstæðasta og undarlegasta sakamál,sem komið hefur fram hér á landi.Stjórnendur Baugs eru sakaðir um að hafa stolið frá fyrirtækinu.En engir fjármunir hafa horfið.Engra fjármuna er saknað og þeir,sem sakaðir eru um fjárdrátt halda enn um stjórnvöl fyrirtækisins. Venjan er sú,þegar fjárdráttarmál koma upp,að þá er sá,sem sakaður er um fjárdrátt, látinn hætta störfum,annað hvort um stundarsakir eða til frambúðar. En svo er ekki í þessu máli.Forstjóri Baugs,sem sakaður er um fjárdrátt frá fyrirtækinu, heldur áfram störfum og fyrirtækið hefur lýst fullu trausti á hann.Jón Ásgeir,forstjóri Baugs,

 segir: Ég upplifi  þetta eins og lögreglan  bankaði upp á heima hjá mér og segði:” Það var brotist inn til þín”.Þótt ég mótmæli og segi að allt sé í lagi þá segir lögreglan “víst” og ryðst svo inn og rústar heimilinu og segir síðan:”Sérðu ekki maður,heimilið er í rúst.”.

Aðför gegn fyrirtækinu?

  Forráðamenn og aðaleigendur Baugs þeir feðgar,Jóhannes Jónsson og Jón Ásgeir Jóhannesson segja,að hér sé um aðför  gegn fyrirtækinu að ræða.Ætlunin hafi verið að knésetja fyrirtækið.Ráðamönnum hér á landi hafi þótt fyrirtækið orðið of stórt og valdamikið og ef yfirtakan á Arcadia hefði gengið eftir hefði Baugur orðið stærsta fyrirtæki landsins með meiri hagnað en allur sjávarútvegur landsins.Hér er um mjög alvarlegar ásakanir að ræða.Í þessu sambandi nefna  Jóhannes Jónsson og Jón Ásgeir fyrrverandi forsætisráðherra og segja,að hann hafi boðað að herjað yrði á Baug.Og Jón Ásgeir segir,að fyrrverandi forsætisráðherra hafi kallað þá feðga mestu skattsvikara Íslandssögunnar. Öllum er löngu orðið ljóst,að fyrrverandi forsætisráðherra hefur verið mjög í nöp við Baug og er fjölmiðlafrumvarpið fræga m.a. til marks um það Spurningin er sú hvort  fyrrverandi forsætisráðherra hafi  haft eitthvað með það að gera,að  fyrirvaralaust fékk ríkislögreglustjóri að beiðni Jóns Steinars Gunnlaugssonar lögmanns  húsleitarheimild hjá Baugi,gat ruðst þar inn út af einum reikningi og tekið allt bókhald fyrirtækisins. Sú innrás varð til þess að Baugur missti af kaupunum á Arcadia.Ljóst er,að þarna fékk Jón Steinar algera flýtimeðferð.Yfirleitt hafa mál hjá efnahagsbrotadeild ríkislögreglustjóra  tekið langan tíma og ekki hefur verið nóg að veifa einum reikningi.Það hefur heldur ekki verið venja að lögreglan gerði innrás í fyrirtæki af ekki meira tilefni en hér um ræðir.

Eru menn ekki jafnir fyrir lögunum?

Tökum dæmi: Segjum, að einhver viðskiptamaður Íslenskrar erfðagreiningar eða Landsbankans lenti í útistöðum við annað hvort fyrirtækið,kærði það til ríkislögreglustjóra og  legði  fram reikning,sem ætti að sýna, að  eigendur fyrirtækisins hefðu látið  það greiða fyrir sig kaup á bát ( til sjóstangveiða) eða t.d. smíði eða kaup á veiðikofa ( vegna laxveiða).Halda  menn þá að ríkislögreglustjóri mundi rjúka upp til handa og fóta,gera innrás í Íslenska erfðagreiningu eða Landsbankann og  taka allt bókhaldið til 3ja ára rannsóknar? Ég held ekki. Eru menn þá ekki jafnir fyrir lögunum á Íslandi? Er nóg að einhverjir ráðamenn togi í spotta til þess að setja lögregluna af stað gegn þeim,sem ekki eru þóknanlegir. Er Ísland orðið eins og Sovetríkin undir stjórn Stalins? Er Ísland orðið eins og bananalýðveldi í Suður-Ameriku? Þessar spurningar vakna hjá óbreyttum borgurum.

Upphaflega sakarefnið úr sögunni

 Eins og menn muna fór þetta mál af stað vegna þess,að Jon Gerald Sullenberger viðskiptafélagi Baugs í Bandaríkjunum kærði stjórnendur Baugs. Það gerðist eftir að

Baugur sagði honum upp störfum!Sullenberger rak fyrirtækið Nordica í Bandaríkjunum og vann þar ýmis störf fyrir Baug.Sullenberger kærði stjórnendur Baugs fyrir að hafa látið Baug greiða  hluta kaupverðs skemmtisnekkju,sem Sullenberger var skráður  eigandi að en hann segir Bónusfeðga hafa átt í raun með sér. Sem aðalsönnunargagn í málinu lagði Sullenberger fram nótu,reikning,sem átti að sýna,að Baugur hefði greitt hluta snekkjunnar og þeir Bonusfeðgar tekið fé út úr Baugi til einkaþarfa.En ríkislögreglustjóri   misskildi þennan reikning. Hann var vegna afláttar,sem Baugur veitti Nordica,fyrirtæki Sullenberger, vegna viðskipta þeirra í milli.  Jónatan Þórmundsson prófessor,sem fór yfir öll sakarefnin fyrir lögfræðistofu Hreins Loftssonar segir,að sakarefnið,sem Sullenberger bar fram og hratt málinu  af stað, sé ekki lengur fyrir hendi.Forráðamenn Baugs hafi gefið fullnægjandi skýringar á því og náðst hafi sættir milli Baugs og Sullenberger um ágreiningsefnin.Jónatan Þórmundsson kemst að þeirri niðurstöðu að ekki séu efni til þess að dæma stjórnendur Baugs fyrir nein auðgunarbrot.

Grafið í 3 ár

  En enda þótt upphaflega sakarefnið sé ekki lengur fyrir hendi lét ríkislögreglustjóri ekki staðar numið. Hann hélt áfram að rannsaka,hélt áfram að grafa til þess að reyna að finna ný sakarefni og hann hefur verið að grafa í 3 ár. Þetta minnir á bandaríska sakamálamynd,þegar skúrkurinn segir: Reyndu að grafa eitthvað upp. Það hlýtur að finnast eitthvað

 Jón Ásgeir Jóhannesson forstjóri Baugs sagði í kastljósi sjónvarpsins,að það væri pólítík í  aðförinni að Baugi,ofsóknum ríkislögreglustjóra og  stjórnvalda gegn stjórnendum  Baugs.Hann sagði,að lögmaðurinn,Jón Steinar Gunnlaugsson, væri hægri hönd fyrrverandi forsætisráðherra. Og þessi lögmaður hefði krafist lögreglurannsóknar á Baugi.Í Bretlandi þætti þetta tortryggilegt.

Björgvin Guðmundsson

Birt í Fréttablaðinu í sept. 2005