 Eiga eldri borgarar að bjóða fram? Þannig hljóðaði fyrirsögn á blaðagrein, sem ég skrifaði 8.júní sl. Svar mitt var þetta í greininni: Við eigum að gefa stjórnmálaflokkunum eitt tækifæri enn til þess að leysa kjaramál og vistunarmál aldraðra. Við eigum að leggja fyrir flokkana ákveðnar kröfur varðandi lífeyri og vistunarúrræði og ef ekki verður orðið við þessum kröfum,eiga eldri borgarar að bjóða fram til þings næsta vor. Í umræddri grein minni birti ég ekki kröfur eldri borgara en í þessari grein ætla ég að fara nokkrum orðum um það hvað lífeyrir aldraðra þyrfti að vera hár svo viðunandi væri.
130-190 þúsund á mánuði
Landssamband eldri borgara (LEB).og Öryrkjabandalag Íslands lögðu fyrir alla stjórnmálaflokkana á þessu ári kröfur um ráðstafanir í lífeyrismálum og um endurskoðun almannatryggingakerfisins.Þar var sett fram sú krafa, að lífeyrir eldri borgara yrði hækkaður í 130-190 þúsund krónur á mánuði og að skattleysismörk yrðu 130 þúsund krónur á mánuði.Einnig sagði í kröfugerð samtakanna, að hækka ætti lífeyri eldri borgara í samræmi við neyslukönnun Hagstofu Íslands en samkvæmt henni eru neysluútgjöld einstaklinga 167 þúsund krónur á mánuði án skatta. Hvað segja þessar tölur okkur? Jú þær segja okkur, að þær upphæðir,sem ríkisstjórnin skammtar eldri borgurum samkvæmt yfirlýsingu hennar og LEB eru víðs fjarri því að uppfylla kröfur eldri borgara enda segist LEB ætla að taka málið upp á ný næsta haust. Ríkisstjórnin ákvað, að 400 eldri borgarar, þ.e. þeir sem eingöngu fá “strípaðar” bætur almannatrygginga skyldu hækka í 123.623 á mánuði fyrir skatta,þ.e. skattar dragast frá þessari upphæð. En allir aðrir eldri borgarar fá mikið lægri lífeyri frá almannatryggingum.Hækkun þeirra samkvæmt yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar var 1258 krónur á mánuði frá 1.júlí. Þetta er ekki misritun. Þorri eldri borgara fékk 1258 króna hækkun á mánuði samkvæmt yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar og LEB.
Klipið af tekjutryggingu maka
Þeir ellilífeyrisþegar,sem fá lífeyri úr lífeyrissjóði, fá annað hvort enga tekjutryggingu frá almannatryggingum eða mjög skerta. Flestir þessara ellilífeyrisþega fá því einungis 24.131 kr. úr almannatryggingakerfinu.En ekki nóg með það. Makar þessara ellilífeyrisþega fá ekki óskerta tekjutryggingu.Það er klipið af tekjutryggingu makanna, allt upp í helming tekjutryggingarinna.. Þetta gerist þrátt fyrir dóm Hæstaréttar um að óheimilt væri að skerða lífeyri öryrkja ( og aldraðra) vegna tekna maka. Þrátt fyrir dóm Hæstaréttar gerði ríkisstjórnin sér lítið fyrir og ákvað að skerða tekjutryggingu áfram að hluta hjá mökum þeirra,sem höfðu aðrar tekjur svo sem úr lífeyrissjóði. Ég tel,að þessi ákvörðun ríkisstjórnarinnar hafi verið brot á stjórnarskránni.
Breytingar boðaðar eftir mörg ár!
Tilkynnt var þegar yfirlýsing ríkisstjórnar og LEB var birt, að hætta ætti að skerða lífeyri eldri borgara úr almannatryggingum vegna tekna maka úr lífeyrissjóði.Fólk fagnaði þessu og taldi þessa breytingu á næsta leiti en í ljós kom, að þessi breyting á ekki að taka gildi fyrr en 1,janúar 2010.Þannig er allt á sömu bókina lært í sambandi við þessa yfirlýsingu. Það er verið að skammta eldri borgurum nú einhverri hungurlús, sem er skattlögð að fullu en síðan eiga aðrar breytingar að koma einhvern tímann í framtíðinni.Og þessu fagna stjórnarliðar eins og stórtíðindum og miklum umbótum. Björn Bjarnason sagði á heimasíðu sinni,að nú væri búið að leysa mál eldri borgara!
Krafa eldri borgara er skýr og hún liggur fyrir: Lífeyrir eldri borgara hækki í 130-190 þúsund á mánuði ( t.d. 170 þúsund) Og 130 þúsund verði skattfrjáls. Ef þessar kröfur eldri borgara verða samþykktar þurfa þeir ekki að hugleiða framboð næsta vor. En ef þessum kröfum verður hafnað eiga þeir í fullri alvöru að hugleiða þingframboð.
Björgvin Guðmundsson | 
