Velferðarráðuneytið hefur birt nýtt neysluviðmið,sem unnið var á vegum ráðuneytisins.Samkvæmt því er dæmigert neysluviðmið fyrir einstakling 292 þús. kr. á mánuði.Húsnæðiskostnaður er inni í þeirri tölu en ekki skattar.Athyglisvert er, að þessi tala er nokkurn veginn samhljóða tölu Hagstofunnar yfir meðaltalsútgjöld   fyrir einhleypinga  en samkvæmt niðurstöðu neyslukönnunar, sem Hagstofan birti í desember sl. er meðalneysla einhleypinga 290 þús.kr. á mánuði ( Framreiknað samkvæmt vísitölu neysluverðs frá því könnunin var gerð).Engir skattar eru inni í þeirri tölu.Það hefði því ekki þurft að kanna sérstaklega neysluviðmið heldur hefði mátt styðjast við neyslukönnun Hagstofunnar.Könnun á neysluviðmiði staðfestir  neyslukönnun Hagstofunnar  og ættu þessar kannanir því að vera réttur grundvöllur fyrir ákvörðun lífeyris aldraðra og öryrkja.Landssamband eldri borgara og Félag eldri borgara í Reykjavík hafa ályktað,að  lífeyrir aldraðra einhleypinga eigi að vera sem svarar meðaltalsútgjöldum einhleypinga samkvæmt neyslukönnun Hagstofunnar.Væntanlega mun velferðarráðuneytið ekki draga það lengi að leiðrétta lífeyri aldraðra og öryrkja í samræmi við nýjar kannanir Hagstofu og ráðuneytis  um neysluútgjöld og  neysluviðmið  nú þegar allar tölur liggja fyrir.

Í dag er hæsti lífeyrir einhleypra eldri borgara hjá almannatryggingum 159 þús. kr. á mánuði eftir skatta(lágmarksframfærslulífeyrir).Það er sambærileg tala og 290 þús. kr samkvæmt neyslukönnun Hagstofunnar,þar eð engir skattar eru þar reiknaðir með.Það vantar því 131 þús. kr. á mánuði til þess að lífeyrir aldraðra nái  neyslukönnun Hagstofunnar.Af þessu sést hve langur vegur er frá því að lífeyrir aldraðra hjá almannatryggingum dugi fyrir sómasamlegri framfærslu.Það er engin leið að lifa með reisn af þeirri hungurlús,sem bætur aldraðra hjá almannatryggingum eru.En auk þess er rétt að hafa í huga, að það er aðeins lítill  hópur eldri borgara,sem fær 159 þús kr. á mánuði (einhleypingar) eftir skatta,aðeins þeir,sem hafa ekkert frá lífeyrissjóði og engar aðrar tekjur en frá TR.Aðrir hafa mun lægri lífeyri frá almannatryggingum. Ríkisstjórnin ætti strax að sjá sóma sinn í því að hækka myndarlega lífeyri aldraðra og öryrkja nú þegar neysluviðmið liggur fyrir og í ljós hefur komið,að það er samhljóða neyslukönnun Hagstofunnar.

Þegar rætt er um hækkun lífeyris er því ávallt borið við, að fjárhagur ríkissjóðs sé erfiður um þessar mundir.En þetta er aðeins spurning um forgangsröð. Ríkisstjórnin hefur veitt miklum fjárhæðum til banka og sparisjóða til þess að endurreisa þá og meira að segja veitti ríkissjóður 12 milljörðum til endurreisnar Sjóvá.Það var nauðsynlegt að endurreisa bankana og leggja fjármuni fram í því skyni en meiri spurning er um nauðsyn þess að ríkið leggi mikla fjármuni í endurreisn sparisjóðanna og ég set spurningamerki við það hvort leggja hefði átt fjármuni í endurreisn Sjóvá. Alla vega tel ég,að röðin sé komin að eldri borgurum.Það er tímabært að ríkisstjórnin rétti myndarlega við kjör eldri borgara og öryrkja og hækki lífeyri upp í það,sem neyslukönnun Hagstofunnar segir til um. Ekki dugar lengur að hækka lífeyrinn um einhverja hungurlús.Ef ríkisstjórnin vill standa við kosningaloforðin um að koma hér á norrænu velferðarsamfélagi verður hún að stíga þetta skref.

 

Björgvin Guðmundsson