Fimm ár voru liðin 11.september . frá árásinni á turnana tvo í New York.Í tilefni af því átti NFS viðtal við Jón Baldvin Hannibalssson, fyrrverandi utanríkisráðherra, en hann var sendiherra Íslands í Washington þegar árásin var gerð. Í viðtalinu vék Jón Baldvin að innrásinni í Írak. Hann sagði, að aðild Íslands að innrásinni í Írak væri mesti smánarbletturinn á sögu íslenska lýðveldsins.Ég er sammála því.
Verkefni rannsóknarnefndar alþingis
Ég skrifaði nokkrar blaðagreinar um mál þetta. Í grein,sem ég skrifaði í Morgunblaðið um málið í mars 2003 lagði ég til, að alþingi skipaði rannsóknarnefnd til þess að rannsaka hvernig ákvörðun hefði verið tekin um, að Ísland styddi innrás Bandaríkjanna og Bretlands í Írak.Össur Skarphéðinsson alþingismaður studdi þessa tillögu. En ekki skipaði alþingi neina rannsóknarnefnd. Sú spurning vaknar undir hvaða kringumstæðum á að skipa rannsóknarnefnd á alþingi. Ef ekki á að gera það þegar talið er, að Ísland styðji ólögmæta árás á annað ríki, hvenær á þá að gera það? Flest bendir til þess að ákvörðun um stuðning Íslands við innrásina í Írak hafi verið tekin á ólögmætan hátt. Tveir menn tóku þessa ákvörðun: Davíð Oddsson og Halldór Ásgrímsson. Þeir lögðu málið ekki fyrir ríkisstjórn en lögum samkvæmt á að leggja öll mikilvæg stjórnarmálefni fyrir ríkisstjórn. Og þeir lögðu málið ekki fyrir utanríkismálanefnd alþingis en leggja ber öll mikilvæg utanríkismál fyrir þá nefnd.Ragnar Aðalsteinsson hæstaréttarlögmaður kom fyrir utanríkismálanefnd og sagði þar, að hann teldi, að árásin á Írak hefði verið ólögmæt, þar eð hún hefði ekki notið stuðnings Öryggisráðs Sþ. Árásin hefði því verið brot á alþjóðalögum.
Ólögmæt ákvörðun-ólögmætt stríð
Ég skrifaði blaðagrein um mál þetta í mars 2005 og sagði þar, að árásin á Írak hefði verið ólögmæt og ákvörðun Íslands um stuðning við árásina hefði verið tekin á ólögmætan hátt. Foringjar Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins, sem tóku umrædda ákvörðun upp á sitt eindæmi og báru málið ekki undir réttar stofnanir, sættu mjög mikilli gagnrýni vegna þess. Þeir hafa nú báðir sagt af sér. Ef til vill gerðu þeir það vegna Íraksmálsins. Þeir hafa ef til vill fundið gagnrýni þjóðarinnar og komist að þeirri niðurstöðu, að þeir hafi gert rangt.Margir telja,að það sé einmitt Íraksstríðið,sem hafi átt stærsta þáttinn í fylgistapi Framsóknarflokksins.Framsóknarflokkurinn var áður alltaf flokkur, sem studdi frið í heiminum og var andvígur hvers konar hernaðarbrölti. Steingrímur Hermannsson,fyrrverandi formaður Framsóknarflokksins og forsætisráðherra hefur gagnrýnt harðlega aðild Framsóknarflokksins að stuðningi við stríðið í Írak og hann telur,að það mál hafi farið illa með Framsókn.Hins vegar virðist alveg sama hvað Sjálfstæðisflokkurinn gerir.Fylgi hans er alltaf óbreytt.Kjósendur Sjálfstæðisflokksins virðast kæra sig kollótta um það þó flokkur þeirra hafi stutt ólögmæta árás á annað ríki og þó ákvörðun um það hafi verið tekin á ólögmætan hátt.
Gagnrýnin hefur áhrif
Það er stundum sagt,að stjórnmálaforingjar láti gagnrýni ekki hafa nein áhrif á sig. Þeir hafi svo þykkan skráp.En þetta er ekki rétt. Við höfum tvo nýleg dæmi um stjórnmálmenn sem sögðu af sér vegna mikillar gagnrýni. Finnur Ingólfsson,sem var ráðherra og erfðaprins Framsóknarflokksins sagði af sér. Hann viðurkenndi síðar í blaðaviðtölum að pólitískar árásir á hann hefðu farið illa með hann og fjölskyldu hans.Árni Magnússon,sem var ráðherra og vonarstjarna Framsóknar sagði einnig af sér alveg óvænt. Þó hann viðurkenndi það ekki í blaðaviðtölum,að mikil gagnrýni á hann hefði valdið afsögn hans, þá var það álit margra að sú hefði verið aðalástæðan. Líklegt er ,að mikil gagnrýni á Davíð Oddson og Halldór Ásgrímsson vegna Íraksstríðsins hafi átt stóran þátt í því að þeir ákváðu báðir að hætta í pólitík. Þeir sögðu báðir af sér.
Björgvin Guðmundsson
Birt í Morgunblaðinu 26.oktober 2006 |
