Samtök atvinnulífsins og LÍÚ gera nú lokahríð að Jóni Bjarnasyni sjávarútvegsráðherra og stóra kvótafrumvarpi hans.Þessir aðilar hafa sent alþingi álit á frumvarpinu og finna því allt til foráttu.ASÍ hefur einnig sent sams konar álit og það sama má segja um bankana. Þeir vara við samþykkt frumvarpsins og telja, að það geti skaðað bankana og leitt til verri lífskjara.

Ekki verður sagt, að álit framangreindra aðila komi á óvart nema þá helst álit ASÍ.En það er alveg sama hvaða frumvarp hefði verið lagt fram með tillögum um breytingar fiskveiðistjórnarkerfinu. Samtök atvinnurekenda hefðu alltaf verið á móti því og hið sama má segja um bankana.Þessi aðilar vilja hafa kerfið óbreytt.Útgerðarmenn vilja ekki missa neitt af þeim hlunnindum, sem þeir hafa í núverandi kerfi. Og atvinnurekendur og fjármálastofnanir standa vörð um hagsmuni útgerðarinnar.

Ríkisstjórnin hefur tvo kosti

Hvað kosti hefur ríkisstjórnin í stöðunni? Hún hefur tvo kosti: Hún getur keyrt kvótafrumvarpið í gegn með einhverjum breytingum. Eða hún getur dregið það til baka og lagt fram nýtt frumvarp.Ég tel, að stjórnin eigi að velja síðari kostinn. Hún getur gert það á þeim forsendum, að borist hafi svo margar neikvæðar umsagnir um frumvarp Jóns Bjarnasonar, að ekki sé verjandi að keyra það í gegn.Hvað á þá að koma í staðinn? Það er of seint að endurvekja fyrningarleiðina og lítill áhugi á henni. Ég tel ekki koma til greina að láta meira undan útgerðarmönnum með því til dæmis að lengja nýtingartímann.Það eina sem ég tel koma til greina er uppboðsleiðin, það er að setja aflaheimildir á uppboðsmarkað.Þá mundu allir sitja við sama borð og hafa jafna möguleika á því að bjóða í aflaheimildirnar.Eðlilegast væri að innkalla aflaheimildir í áföngum til þess að milda áhrifin gagnvart handhöfum kvóta.Það er matsatriði hvað áfangarnir ættu að vera margir og hvað mikið væri innkallað í hverjum áfanga.Það sem væri innkallað færi á uppboðsmarkað.Með þessari leið væri orðið við kröfum Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna um að afnema misrétti við framkvæmd fiskveiðistjórnunarinnar en nefndin telur að misréttið hafi verið svo mikið , að um mannréttindabrot hafi verið að ræða.

Margir sérfræðingar með uppboðsleiðinni

Minnihluti sáttanefndarinnar lagði til uppboðsleið ( tilboðsleið) í nefndinni.Margir hagfræðingar hafa mælt með þessari leið.Lögspekingarnir Sigurður Líndal og Þorgeir Örlygsson telja,að þessi leið standist ákvæði stjórnarskrárinnar enda verði uppboðsleiðin farin í áföngum.Þessi leið er því fær og eina eðlilega leiðin nú út úr þeim ógöngum, sem kvótamálið er komið í.

Björgvin Guðmundsson

Birt í Morgunblaðinu 14.sept.2011