Ríkisstjórnin hefur nú setið við völd í 7 mánuði.Það er nægilega langur tími til þess að ljóst sé hvert stjórnin stefnir og hver helstu stefnumál stjórnarinnar séu.Samfylkingin,flokkur jafnaðarmanna, á aðild að stjórninni.Hefur Samfylkingin sett mark sitt á stjórnina? Hefur þess orðið vart, að jafnaðarmenn eigi sæti í ríkisstjórn Íslands? Þess hefur lítt orðið vart.
Ekkert minnst á kvótakerfið
Í alþingiskosningunum sl. vor lagði Samfylkingin höfuðáherslu á velferðarmálin.Samfylkingin kvaðst vilja efla almannatryggingar, bæta kjör aldraðra, öryrkja og barna. Einnig kvaðst Samfylkingin vilja auka jöfnuð í þjóðfélaginu og draga úr misskiptingu, sem hefði stóraukist. Hins vegar minntist Samfylkingin lítið sem ekkert á kvótakerfið í kosningunum og nauðsyn þess að stokka það kerfi upp.En úhlutun gjafakvóta til fárra útvaldra og frjáls sala þeirra er eitthvert mesta ranglæti íslensks þjóðfélags.Ég sakna þess því mjög, að ríkisstjórnin skuli ekki láta þetta stórmál til sín taka.Einn af forustumönnum Sjálfstæðisflokksins, Sturla Böðvarsson, forseti alþingis,sagði í ræðu,að nauðsynlegt væri að stokka kvótakerfið upp.
Lífeyrir aldraðra hækki í 210 þúsund á mánuði
Ekkert gerist varðandi fiskveiðistjórnunina eða kvótakerfið. En hvað með velferðarkerfið? Hvað með eflingu almannatrygginga og bætt kjör aldraðra? Lítið hefur enn gerst varðandi bætt kjör aldraðra.Samfylkingin sagði fyrir kosningar, að leiðrétta þyrfti kjör aldraðra. Þau hefðu dregist mikið aftur úr í launaþróun og verðlagsþróun.Samfylkingin sagði,að miða ætti lífeyri aldraðra við útkomu úr neyslukönnun Hagstofu Íslands varðandi neysluútgjöld einstaklinga.Samkvæmt könnun Hagstofunnar 15.desember 2006 nema þau 210 þúsund á mánuði. Samfylkingin kvaðst vilja leiðrétta kjör aldraðra í áföngum. Í stjórnarsáttmálanum segir, að styrkja eigi stöðu aldraðra.En ekkert hefur gerst enn.Eru nú litlar horfur á því,að kjör aldraðra verði bætt fyrir áramót.Ég hefi undanfarið lagt áherslu á það, að fyrsti áfangi leiðréttingar á kjörum aldraðra tæki gildi fyrir áramót.Ég ítreka þá ósk mína hér.
Afnema ber skerðingar tryggingabóta
Endurskoðun laga um almannatryggingar er hafin á vegum félagsmálaráðherra. Vonandi mun sú endurskoðun leiða til endurbóta á kerfinu í heild.Nauðsynlegt er að einfalda allt kerfið og fækka bóaflokkum. Draga þarf stórlega úr öllum skerðingum á bótum almannatrygginga og stefna að því að afnema þær með öllu. Engar skerðingar eiga sér stað í Svíþjóð. Úr því að Svíar hafa efni á því að sleppa öllum skerðingum hafa Íslendingar einnig efni á því.Samfylkingin hét því í kosningunum að bæta hag barna. Félagsmálaráðherra hefur þegar hafið framkvæmd á því stefnumáli.
Hækka þarf skattleysismörkin
Í stjórnarsáttmálanum segir að lækka eigi skatta og auka jöfnuð í þjóðfélaginu.Ekki er að búast við skattalækkunum i bráð. Ef til vill verða skattar eitthvað lækkaðir í lok kjörtimabilsins. Samfylkingin hefur gagnrýnt það mjög, að skattleysismörkin skuli ekki hafa hækkað í samræmi við breytingar á launa-og verðvisitölu. En skattleysismörkin væru í dag nálægt 150 þúsund á mánuði, ef þau hefðu breytst eðlilega frá 1988 .Þau eru í dag 90 þúsund á mánuði. Það væri mikil kjarabót fyrir láglaunafólk og eldri borgara, ef þau væru hækkuð í 150 þúsund á mánuði. Með myndarlegri hækkun skattleysismarkanna væri auðveldast að vinna að því stefnumarki ríkisstjórnarinnar að auka jöfnuð í þjóðfélaginu.
Lítið um aðgerðir
Það eru ágæt stefnumið i stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar en það hefur verið lítið um framkvæmdir enn. Ríkisstjórnin hefur verið fremur aðgerðarlítil það sem af er.
Vonandi stendur það til bóta.
Björgvin Guðmundsson
Birt í Morgunblaðinu 2.janúar 2008
